Tuesday, November 30, 2010

And God Said No

I asked God to take away my pride. And God said "No"
He said it was not for him to take away, but for me to give up.

I asked God to make a handicapped child whole.
And God said "No". He said her spirit was whole, her body was only temporary.

I asked God to grant me patience. And God said "No"
He said patience is a by-product of tribulations. It isn't granted, it is earned.

I asked God to grant me happiness. And God said "No"
He said he gives me blessings, happiness is up to me.

I asked God to spare me pain. And God said "No"
He said suffering draws you apart from worldly cares and brings you closer to me.

I asked God to make my spirit grow. And God said "No"
He said I must grow on my own. But he will prune me to make me fruitful.

I asked for all things that I might enjoy life. And God said "No"
He said I will give you life, that you may enjoy all things.


I asked God to help me love others, as much as he loves me.
And God Said, Ah, finally you have the idea.

Sunday, November 14, 2010

Thil Nuam Ve Mai Mai Te

1. Hla duhzawng deuh TV-a hmehchhuah palh hlauh.

2. Dulthuar na urh a nuih.
3. Ruah sur cherh cherh laia tihtur nei lova mut mai mai.
4. Dam viah.
5. Thiante nena pawt mai mai.
6. Tu emaw hmuha laih deuh chaih chaih.
7. Inkhawm ban chiah leh inbual zawh hlim.
8. Zing han thanharh a, mutna hun kan la ngah tih hriat.
9. Hla, tu emaw min hriatchhuahtirtu ngaihthlak veng veng.
10. Thlasik laia inbual zawh hlima towel lum thar thar a inhruk.
11. Kan duh ve rilruk deuhin min duh ve in.
12. First Kiss !!!
13. Chaw ei tui (chawhmeh tha vak lo mahse)
14. Hman em em a Mi(sual).com

Monday, November 1, 2010

E. LUNGDAR KAI HNU-A THIL THLENG LANGSAR TE

1) KRISTIAN HMASA BER
Kum 1912-ah Champhai khuaa mi Pu Liansata leh Tlanghauhva Hmunhmeltha-a mi ten Pathian thu an rawn sawi a. Hemi hma hian Mizo Kristian hmasa ber Khuma leh Duma pawh an lo kal tawh a. Kum 1912 September-ah chuan Pu Thangtea leh Pu Rokhuaia te chuan hming pein Pathian thu an awi ta a. Anni hi E.Lungdar khua atanga Baptisma chang hmasa berte an ni.

Abhor Run (Kum 1913)-a Lungdar atanga kal te
Pu Taikunga te, Pu Thanghnuna, Pu Chhuna (Duta) te, Pu Khuangkunga te, Pu Selluaia te, Thangvunga te, Pu Lianngaia (Liansata- pa). He mi tuma kal ve Pu Khuangkunga chuan a chhungte hnena a lehkhathawn-ah chuan, “Kan awmna lai chu hmar chhak hawi khan han en ula, siruk hnuai chiah vel kha a ni e,” tiin a sawi. Hla a ti awm hle a ni.

Indopui I-na a kal te :
1. Thatthanga (Vankhuma-pa)
2. Hrangbuka (Pahnuna-pa)
3. Thangreia (Kawlkhuma-pa)
4. Lamputa (Khuanglawma-pa)
5. Lingkila (Lalinmawii-pa)
6. Dochhunga
7. Hrangdailova (Vanlala-pa)
8. Tiltuta (Kaphranga-pa)

VC Hmasa ber te
Lungdar V.C.-a mi 15 an thlante chu :-
President - Pu Zuliana (Hungliana pa)
Vice President - Pu Biakthanga
Members - Pu Lalchuana (He blog siamtu pu)
Pu Thangirha (Dengmawii-pa)
Pu Biakthanga (Zahminga-pa)
Pu Taia (Thanghlira-pa)
Nominated Seat-ah - Pu Biakmawia
Pu Kawlkara

Zirna In ni lo Sawrkar Department awm hmasa ber
Branch Post Office (B.P.O) 1956 November ni 8-ah hawn a ni.

Middle School leh High School Din kum
Kum 1962-ah Lungdarah Middle School din a ni a. Head Master-ah Pu Hranghleia Hlawndo ruat a ni a. Kum 1963 February thla hian Lungdar High School din a ni a. Chhingchhip khaw mi Chalhmingthanga B.Sc. chu a hawngtu niin Head Master-ah hman a ni.
Note : Rambuai vangin High School hi chhunzawm theih a ni ta lova, buai zualpui a reh hnu kum 1970-ah din that leh a ni

kum 1969-ah Lungdar chu Pastor thuthmun atan Synod lamin a ruat nghet. A hma lam hian Mualcheng Pastor Bial tih thin a ni.

Khaw Kan
Kum 1966 leh 1973 khan kangmei rapthlak tak vangin mi tam takin an in leh lo an chan a. Khaw kan hnu hian khawchhung plan mumal taka siam niin Mizoram khua-ah chuan khawhmun rem leh plan mumal ber zinga mi a ni ta.

Mizoram Pum Huap Inkhawmpui Lian Dawn Tawh Te:
KTP Gen Conf = 1995 leh 2006
YMA Gen Conf = 1997
Presbyterian Kohhran hmeichhia = 1990
PYD (UPC) = 1992

E. Lungdar Khaw LAL Thangburha Sailo

Upa Kawlkhuma (L)

Pu Thangburha Lungdar lal hi kum 1886-ah a piang a. 1903-ah Lungtan khuaa Liannawla C.S. hnenah lehkha a zir a. Ziak leh chhiar leh chhiarkawp – Belh leh Paih, leh Puntir leh Sem te a zir a. Kum 1904-ah chuan Biate-ah Sikul a awm ve tak avangin Biate-ah a zir ta a. Chhiarkawp lamah Fraction Belh leh Paih te, Puntir leh sem te a zir leh a. Kum 1905-ah Aizawlah lehkha zir turin a chhuk a. Kum 1906-ah chuan Pathian thu awih-in Kristian-ah a inpe ve ta a. A lehkha zirlai chuan Kelsih lal, Pu Lalsailova te leh Mission Veng pa ni ta Pu Zotu-awnga(Pisa Babu) te nen zirhoin an inkawm ngeih hle thin a.
Chutia Kristiana a inpek thu chu a pa Kairuma (Biate lal)-in a lo hriatin chah haw dan kawng a zawng ta a. A upate a tir thla a, “I nu (Thangluti) a thi dawn a, lo haw ngei ang che,” a ti a. A han haw ta a. A nu chu nat pawh a lo na si lo va, “Ka pa chuan mi hmu duh lo va, in chhunga ka awm chuan in chhung-ah a lut duh lova, pawnah a awm tlat a, pawna ka awm leh inchhungah a awm tlat zel a. Ka thin a rim ve ta a. “Heti hrim hrima ka laka i awm chuan ka kalbo leh mai dawn e,” ka ti ta a. Tichuan, “Pathian thu awih bang la, Bungzungah i nu nen in kai dawn nia,” a ti a. ‘Chutia pate thu awih lova awm chu a tha love, Pathian thu chu ka duh hun hunah ka la awih mai ang’ tiin ka bang ta a.
Kum 1907-ah chuan Ralvawng-ah kan kai ta a. Bungzung-ah chuan Laltawna a kaitir ta a, ka rilru a na ru hle mai a. Ka pa chuan “Lungdar-ah hian i nu nen in la awm dawn nia,” a ti leh ta a. “Lungdar-ah chuan ka hovin kai leh zawk ila,” a ti leh ta a. Ka thin a rim thut ta mai a. “Lungdar tlang min sawi hmuh a, tunah ‘Ka hovin kai ila,’ i ti leh si a. Kei hi min hlamchhiah hrim hrim i tum a nih hi.” tiin tap teuh chungin ka chhal ta a. Tichuan kum 1910-ah chuan Ralvawng-a kum thum kan awm hnuah Biate-a chhuk thla leh turin Bawk an khawh ta a. Kei chu Lungdara awm turin a remti ta a. Lailen-ah kan inbawk thla ve ta a. Arsi-mual ram lovah kan nei a. Melveng-ho in 15 lai lo awmsa nen in 30 lai kan chhuk thla ta a. Chutih lai chuan Mohurer hna ka thawk a, ka hlawh (Rs. 12/-) chu ka pa ka pe zel a. Lailena awm chu ka hnathawh nen inrem chang viau mah se ka hmun tur tak zawk Lungdar-ah chuan 1911-ah kan phei ta a ni.

Hemi kum hian daivel hi lo-ah kan nei a. June thla atangin thangnang a puang a. Thing lukham tiat te hi a bawh kur nguai thei a. July thla atang chuan Sazu-in buh a seh tan a. Mautam Sazu puang chuan buh a seh zo va, buh thar tur a awm loh avangin kan tam em em mai a. Sorkar tangka Rs. 952/- lai kan puk a ni tiin Pu Thangburha (Lungdar lal) chuan a sawi. Chutia Pathian thu awih a ban hnu chuan Sialte a chhun a, Chawn leh lamin a Upate ho nen khawvel par an han tlan leh rih a. Ama sawi dan takin, “Ka Sekhuang hman e,” a ti. Kairuma chu February ni 22, 1912-ah a thih tak avangin a pa thih hnuah chuan Pathian thu awihin Kristian-ah a inpe leh ta a ni.
Chutia Pathian thu a han awih leh takah chuan a khuate in sarih laiin an pemsan hlawm a. “Lal Pathian thu awih khua ah zu leh sa chhim tur a awm lovang,” an ti a ni. Hmanlaia Pathian thu awihte chuan an lu an met a, an kel mei awrh an paih nghal thin a. Pi Vungpuii nu-in hlain a phuah el a.
“Sakawrbakcheh nena mual zawlah,
A la kher lovang che, Chunglum pathianin,
Thlunglu thlangvai ang a kawng thlawn e,”
a ti a. Inkhawm dar atan bawngtuthlawh an hmang thin a. Chungte chu ti elin:
“Bawngi kawltu leh Laldang a au ve
Vangkhua siam lianin ka ring lo ve,”
tite in an phuah a. Lal hova Pathian thu an han awih chuan Lal bawng In an phiat fai a, inkhawm nan an hmang thin a. Khawnvar atan Sathau-ah puanchhe hrual an chiah a, an chhi thin a. Tuna Pu Chawiliana kawt chhak zawlah khian Biak In hawi chhuk zawngin an sa a. Hnatlangin an sa a. Kohhran mipa 13 an thawk a ni. Chutih lai chuan an hotu deuh ber chu Upa Rokhuaia (Upa Darthianga-nau) a ni a. Pa zawng zawng hi an in- Chairman chhawk thin a, thuhriltu-ah pawh mipa puitling tawh chu an ruat vek thin.
Pu Thangburha chuan fanu hlir a neih avangin Kohhran hovin fapa an dil sak thin a, Inkhawm apiang hian lalin fapa a neih theihna turin an dilpui thin a ni. Ama sawi ka hriat danin fanu paruk ka neih hnuah Khawbung lalpa, U Lalbika a lo kal a, “I nupui hi then la, nupui dang nei rawh. Chuti lo chuan fapa i neih si loh chuan i tlang, Lungdar tlang hi Biate lal Thangchuangan a nei leh mai dawn a nia,” a rawn ti a. Engpawh ni se, “Pathian hnenah dil leh phawt ila a tha ang,” ka ti a. “Kohhran-ho hnenah ka thlen leh ta a. Inkhawm a piangin fapa dilin kan tawngtai leh ta a. Kan nu chuan nau a han pai leh ta a. A hrin a lo hun chuan fapa a nih kan ring hle mai a. Kei chu huanah ka awm a. A hring ta a, an thawm a zuai raih mai a. Ka han kal a, hmeichhia a lo ni leh a, a hmingah ‘Sainguri’ kan sa a. Chumi hnuah chuan fapa dilin Kohhran-ho chu kan tawngtai leh ta ngar ngar mai a. Kan nu chuan nau chu a han pai leh a. A hrin a lo hun chuan huanah bawk ka awm leh a, ka tawngtai a. A han hring chu an thawm a dai leh raih mai a. Min han ko va, hmeichhia a lo ni leh ta a. Lal inpui kan sa a, chutia hmeichhia hlir mai pariat lai neih tawh hnu chuan bei a dawng rum rum mai a. Mahse, ‘Pathian hnenah i thlen leh teh phawt mai ang’ ka ti leh ta a. Kohhran ho chuan kan dil leh ta ngar ngar mai a. Kan nu chuan nau a han pai leh ta a. Lalbawma-nu chuan mumangah, ‘Fapa ka lo nei a, kan lalnuin min lo chhuh daih mai a,’ a lo ti a. Fapa chu min pe ve dawn ngei a ni ang tih kan ring hle hlawm mai a. A nau hrin chu a lo hun leh ta a. Fapa a rawn hring ta a, kan lawm hle mai a. A hming sak tur kan lo hual theuh hlawm mai a. Mahse, Lalsiama nupui (Lalbawma-nu) chuan a hmingah “Liansailova” tiin a mumangah khan lo hrilhlawk diam a lo ni a, a lo zep rih mai a ni tih a sawi chhuak ta a, kan pu ta a ni. Tin, hetiang hian ka ngaihtuah fo thin: Pathian-in kan tawngtainate chhanga thil min pek hian Bible-in “kan dil leh kan ngaihtuah aia nasa a min petu (Eph:3:20) ” a tih ang hian min pe thin a ni. Keini pawh fapa pakhat kan dil a, kan beisei aia tam fapa panga min pe a. Chu chang pawh ni lovin kan khawtlang mihringte reng reng hi fapa panga neite an thahnemin fa ngah diah diah hi an awm nual a. Hengahte hian Pathianin mal min sawm zel ni hian ka hre thin. Chutianga malsawmna kan dawn avang chuan Laltawna ai chuan za khua pawh ka tlin hmasa zawk a.”

“Tin, ram thu-ah pawh hian Lungdar ram hi a zim e tih a ni a. Perry Sapin, ‘Leng ram hi Kawnpuiah sawn bung turin rawn dil la, ka lo tanpui ang che,’ a ti a. Khawhnuai hi Hmawngkawn luia chin, Zuva (Suang-awk) lui zawh chho tur hian tih ni bawk se kan ti a. Chutia Bawrhsap berin ‘Ka lo tanpui ang che’ ti ta chu, ‘Ka pe ang che,’ tih tluk alawm tiin kan Upate nen kan relho va. Thankhuma nen Perry Sap (chutih laia Bawrhsap) be tur chuan kan chhuak ta a. Piler-ah kan riak a. Piler-a kan riak chu zanah daiah ka va tawngtai a. Ka thinlungah lunga vawm ang dawt mai hian,”I vengte thuamhnaw awt suh,” tih hi a lo ri ta dawt mai a. Zan khuain ka muhil hlei thei ta lova. Kan thiltih tum hi Lalpan a remti lo a ni tih chu ka rilruah chuan a tla na ta em em mai a. Zingah chuan Thankhuma hnenah ‘Thankhum, kan thiltih tum hi Pathian-in a remti hauh lo mai, I haw leh mai ang,’ ka han ti a. Thankhuma chu a thinrim hle mai a. ‘Saihnuna (Leng Lal) i ngam loh vang mai mai a nih chu; tun anga hun remchang hi engtikah mah kan hmu tawh lovang. Hlau mah che. Bawrh Sapin min pek miau chuan engmah hlauh tur a awm lo, kan kal ngei tur a ni,’ a ti a. Ka hlauh-a kha Leng Lal a ni lo tih a hrethiam ve si lo va. Ka hawpui lui ta a. Thankhuma nen chuan nilengin kan inbe mang lo a ni. A ngaihdan chu ka hrethiam tho va. Ka rilru-ah ram min petu hi Pathian a ni zawk tih hi ka hre tial tial zel a. Tunah hian Pathian zarah Mualcheng leh Leng ramte chu kan tana ui hauh lovin kan mamawh ang chu phal takin kan nei thei tho te hi Pathian tih a thatzia ka hmuchhuak zel a ni” a ti a ni. Kan Lalpa kha hetianga Pathian ring tlat mi hi a ni.

Amah hi Lungdar Kohhran dintu zinga mi, a tir atanga Kohhran hruaitu, Thuhriltu leh rawngbawlna kawng tinrenga sulsutu a ni a. Pathian thlarauva lawmna nei, mihlim ngaina mi, Pu Lalkherha te nena inkawp chawt mai. Lal e ti lovin nuho mihlim lengkhawm zinga tal ve reng mai a ni a. Vawikhat pawh Pu Mena (Rev.E.L.Mendus) hnenah Pathian thuhrila vah chhuah phalna a dil a. “Pu Mena chuan, ‘I thu-hril tur ka hre si lova, phalna ka pe thei lovang che. Amaherawhchu, “Isua thu chauh ka sawi ang” i tih theih chuan ka pe ang che’ min ti a. Isua thu chauh ka sawi ang ka tih hnuah chuan lehkha chu min pe ta a,” a ti. Chutiangin Pathian thute ngaina em em mai leh Kohhran-ho zinga awm nuam ti mi a ni.
Rorelna lamah pawh a fimkhur em em mai a. A khua-te a hnena thubuai sawi te chu a hlimchhawnga rel sak mai lovin a dah rih (pending) thin a ni. “Mi an thinrim laiin an chungthu kan remsak mai chuan a thiam lo zawkin na an ti ngai e. An thinur daih deuh hnuah relsak ila, a thiam lo zawk pawh an thin a dam deuh ngai e,” a ti a ni. Chutiang chuan thil hmanhmawh-thlak bikte lo chu a dah dai rih thin a. A thubuai rem hi a khuate pawhin rorelna sang zawkah (sap hnenah) an thlen zen zen ngai lo va. Chuvangin Mizo lalte zinga rorel thiam 10(sawm) thlan chhuah zingah a tel pha a. Assam Governor (Sir Robert Reid) lo zin khan Medal (tangkapui) mawi tak a pe a. Sialin a lawm a. Mipuite kan hlim hle a ni.
Kum 1934-a Lungdar khawchhiarna Report:

Lungdar: Kristian 623
Kristian lo 63
Lungdar leh Lailen infin:
Kristian 674
Kristian lo 83
Mi zawng zawng 757
Dt. 2.6.1934

N.B: Hetah hian Lailen nen chuan In 110 (za leh sawm) kan tling tawh a. “Mizo rama khaw zingah Sialsuk leh Lungdar hi a khaw in mila tehin mihring tamna ber an ni e,” an ti thin.

Sunday, October 31, 2010

KOHHRAN / KTP

E.Lungdar Branch:
&& Ni 15 - 17 Oct. khan Serchhip Bethel Branch KTP ten an Kohhran/Branch an rawn tlawh a. Rawngbawl hona hlimawm tak an neiin hlawkthlak an ti hle. Ni 29 - 31 Oct. hian Sialsuk Branch KTP ten an rawn tlawh a, rawngbawl hona hlimawm tak an nei. Ni 19 - 21 November hian Farkawn Kohhran / Branch tlawh tumin an inruahman mek bawk.
&& Synod bul tuma Kristian Chhungkaw Film intihsiakna-ah tel ve tumin an inbuatsaih mek a. Script hi Tv.H.Lalrindika ziak chang turin an buatsaih mek.
Update :
film shooting neih mek a ni a, hmun hran hranah viz. ramhnuai, thlanmua etc-ah te chan a ngaih vangin a tih zung zung theih loh. 14 Nov (Sunday) chawhma inkhawm banah mipui chhuak lovin Biak In-ah shhoting neih tur a ni e.

&& Farkawn Kohhran, 19-21 Nov. a tlawh an tum chu an inbuatsaih mek. Member thahnem takin kal an tum


Venghlun Branch
&& Kumpuan bawhzui nan Dt.29 - 30.Oct.2010 chhungin Sport an nei a, hlim tak leh hlawk takin an hmang.
&& Dt.12 - 14.Nov.2010 hmangin Khawhai Venglai kohhran tlawh turin an inbuatsaih mek.
An member Missionary a kal, Nl R Lalbiakhlui chawlh hmang a lo haw chu Inkhawm leh Fellowship an hmanpui
&& CKTP in Ruihhlo chungchanga Awarness Campaign nei tura ruahmanna a siam chu Sep.26.2010 khan Tleirawl pawl chawhnu inkhawmah hun an hmang.

&&12-14 Nov. hian Khawhai Br.KTP tlawhin an fehchhuak a, member thahnem tak an kal.

(Note) : Chhhunzawm tur

Quiz Buatsaih

Branch YMA leh NT Sporting Club ten an buatsaih E. Lungdar Branch YMA hnuaia Section hrang hrang te inelna tur Quiz Competition an buatsaih chu Ni 2 Oct. 2010 hian E. Lungdar YMA Runah neih tan a ni dawn ta. A zawnin zan li inelna neih a ni ang a. Khawchhung Cable TV Operator pahnih, Lailen Vision leh DK Cable Network ten live in an pe chhuak ang.
Hengte hi intihsiakna item leh neih hun tur a ni :-
Dt.2.11.10 (Tuesday) - Bible (Thupuan)
Dt.3.11.10 (Wednesay) - YMA Chanchin
Dt.4.11.10 (Thursday) - General Knowledge
Dt.5.11.10 (Friday) - Sport

NT Sporting Club hian an thian chatuan ram pan ta te Pu C.Lalremsiama leh Tv.C.Lalhmachhuana te hriatreng nan he quiz hi an buatsaih a. Branch YMA nen tangkawpin nikum 2009 khan hlawtling takin Quiz Competition hi an lo organise tawh a ni.

Update :
Nizan khan intihsiak chu tan a ni ta. Thawhkhatna (Bible) ah hian Neuva Section ten an chhang dik hnem ber a ni.
Hei hi Nizan result :
Neuva Section - 78pts
Saizahawla Sect. - 70 pts
Taitesena Sect. - 58 pts
Vana Pa Sect. - 64 pts
Khuangchera Sect. - 56 pts.

Inelna hi ni 6 Oct. 2010 (fri) zan khan tluang taka neih zawh a niin hetiang hi a pumpui result chu a ni ta a ni :

1. Neuva Section - 278 pts
2. Taitesena Sect. - 267 pts
3. Saizahawla Sect. - 260 pts
4. Khuangchera Sect - 225 pts
5. Vanapa Sect - 223 pts.

Lawmman hi pakhatna leh pahnihna a bik a siam a ni a. A pumpuia pakhatna Neuva Section hian lawmman pawisa fai Rs.3000/- bakah Belpui an dawng a. Pahnihna Taitesena Section hian pawisa fai Rs.2000 leh belpui an dawng bawk. Section tin te hian consolation prize Rs.800 an dawng theuh bawk.

Friday, October 29, 2010

Centenary

Ni 5/1/2011 (Nilai Zan) atanga hman tan tur E. Lungdar Centenary chu tunah hian inbuatsaihna kalpui mek a ni a. Organising Committee din niin sub committee peng hrang hrang siam a ni bawk. Heng sub committee hrang hrang hmalakna te tarlang ila :

1. Souvenir Sub-Committee hian Centenary Souvenir an buatsaih peih tawh a. Tunah hian Aizawl lamah chhut mek a ni.

2. Fund Raising Sub-Committee hian Organising Committee rel tawh “ Khawpawn lam mite budget lo siam ula, hma lola se ”, a tih chu an bawhzui zel.

3. Light & Sound Sub-Committee hian light fit tur chungchangah harsatna an nei a.Tin, Sub Committee hrang hrang te hman tur sound an buaipui mek.

4. Decoration Sub-Committee hian khawchhung in chung tinah rawng hnawih nise tiin an rel a. Rawng hi Forest Deptt. ah 4000 litres an dil tawh.

5. Reception & Ushering Sub Committee hian khual khua atanga lo haw turte lo dawnsawn dan tur leh Centenary lawm huna usher turte pawh an ruat fel tawh.

6. Information & Publicity Sub Committee hian E. Lungdar khua, hmun hrang2 a awm te zawnchhuah hna an kalpui a. Centenary hmang tura sawmna lehkha pawh an thawnchhuak tawh a. Hei bakah hian E. Lungdar khua-a sawrkar hnathawk leh Pastor a awm tawh zawng zawng te an an sawm vek bawk. Centenary pual hian bulletin siam tumin hma an la mek a, November thla atang hian thla tin vawi khat bulletin tihchhuah an tum a ni. Media lamah pawh nasa taka puandarh an tum bawk.

7. Programme Sub Committee hian Centenary Programme an duang fel tawh a, hei hi Organising lam pawhin a pawm tawh. Programme kimchang hi nakinah tarlan a ni ang.

8. Refreshment Sub-Committee hian Thleng 2000, No 2000, Dekchi an lei tawh a. Heng an bungraw leiah hian “ E.LUNGDAR CENTENARY 1911 -2011 " tih zihlan an tum
No – 2000(200 doz), Thleng 2000 (Compartment nei chi) leh Dekchi Bel-3 lei nise,

9.Decoration Sub Committee hian Krismas zawh veleh Kawtchhuah tinah banner tar turin an inruahman mek bawk.

Report hnuhnung bera a lan danin hetiang hi sum dinhmun a ni :-
INCOME
Sl.No. Particulars Amount
1 Donation from People 26790
2 NREGS tum 6 331420
3 Tlangcheina 85000
4 Ba rulhna
1) Pu Kapzauva 5000
2) ELKIP 10000
5 Khawfai lawmman 100000
6 Special donation 2000

TOTAL 560210
OB (in hand) 21350
RB Saving 128091
Term Deposit 187000
GRAND TOTAL 896651

EXPENDITURE
Sl.No Particulars Amount
1 Stationary 1275
2 Pilar siamna 16115
3 Thingpui inna 420
4 Sub-Committee senso 2000
5 Join Committee senso 3111
6 Centenary Zaipawl 2000

TOTAL 24921
CB 871730
GRAND TOTAL 896651

Update 12.11.10(Org. Comt. minute ang hian dah tawp mai ang)

CENTENARY COMMITTEE MINUTE 42/2010

A hmun : YMA Run, E.Lungdar
A hun : Dt.9th Nov, 2010(Tuesday) Dar 6:00pm
Chairman : Pu H.Engmawia Treasurer
Recording Secretary : V.Lalfakzuala
Members Present : 32

Chairman in kan lehkha dawnte leh ELKIP Minute chhiar chhuahna nei turin Secretary a sawm a, Secretary-in chhiarchhuahna a neih hnu hian mimala Tawngtaina hmang lova kan zavai a Tawngtai rual neih a hawn chu Tawngtai rual kan neih zawh hian report hrang hrang ngaihthlak a ni.


Report:
1. Project Sub-Committee Chairman Pu C.Lalhranga kan aiawha Aizawla kan tirh, Pu Lalkhama kan kawmna-a thu bawhzui Aizawl kal hnen atangin report kan ngai thla a.
Pu Lalkhama hova Aizawl-a an sawiho, Kan tlang Field 5core a laih hian a Original a chhe vek dawn a, chuvangin Field thlang hi 50lakhs-velin siam ta zawk ila, chu pawh chu a ran a ran ala ni a, bawhzui zel phawt nise ti a an sawihote report kan ngaithla.
2. Refreshment : Refreshment Chairman Pu V.Lalfakzuala hne atangin Ruai atan Rs 342200/- ruahmanna an neih chu VIP tum 5 lai a awm dawn avangin an indaih dawnloh thu kan ngaithla. VIP ei siamdan pawh “Organising in min ruahman pui rawh u” tiin Committee a ngen zui.
3. Light & Sound : Chairman Pu B.Lalrinpuia hnen atangin Light & Sound atana an mamawh Budget Rs 50000/- bakah Electrict leh Sound atan Rs 54594/-an mamawh belh thu leh Programme hunchhunga zai hruaina leh Cultural lama Music hman angaih avanga instrument leina Rs 50000/- an mamawh belh thu leh Programme hmanna tura sound chu Hall in an leitur rin anih dawn thu ngaithla.
4. Information : Secretary Pu J.Lalhmangaihzuala hnen atangin Bullettin tunkar a chhuah an tum a tluan takloh avanga karleh lama tihchhuah an tum thu kan ngaithla a, an Budget pawh avaia an draw tawh thu kan ngaithla.
5. Cultural : Chairman Pu J.Lalhmangaihzuala hnen atangin report ngaihthlak chhunzawm ani a, Khuallam-ah Centenary (100yrs) tih ziaka hmalak tum anih thu leh an form pawh an ngaihve thu report kan ngaithla.An Budget Rs 2000/- an rawn dil chu MHIP te Ribbon leina tur nen Rs 5000/- pek nise, hemi atang hian MHIP te chu lo pechhuak se kan ti.
6. Documentary : Chairman Pu Vanlalhlua Chhangte hnen atangin an Budget Rs 50000/- hian in inkhunglen hram an tum thu leh a tak taka hmalak a nih chuan sum pawh an duh belh dawn niin a lan thu leh tunah hian Shoting an neih zawh tawh thu leh edit mai an hmabak thu kan ngaithla.
7. Programme : Chairman Pu C.Sawidawla hnen atangin Programme Final a har hle a, Programme hi belh chhoh zel a nih avangin belh chhoh in kanla kalpui mek zel a ni.
8. Decoration : Chairman Pu B.Thantluanga hnen atangin report kan ngaithla a, kan Budget Rs 20000/- chu Banner man vel a chhût anih thu leh Budget an indaih dawnloh thu kan ngaithla.
9. Receipttion & Ushering : Chairman Pu Chalhlira Ralte hnen atangin Usher Group-a an inthen thu leh Training leh Reharshal an neih tur thute, Usher Form pawh neih ngei an tum dante kan ngaithla.
10. Centenary Choir : Pu Chalhlira Ralte hnen atangin Centenary Choir te v-5 an inhmuhkhawm tawh a, form neih theih nise an ti a, amaherawh chu a hautak dawn avangin demand siam ngam a an in ngaih loh thu kan ngaithla. Zaipawl member pawh mi 200 chuang inpe an awm tawh thu kan ngaithla.

Agenda:

1. Serthlum Ruai atan Serthlum hi tute nge ngaihtuah ang? : Kumin-ah chuan khawtlangah Ser rah lei khawn tur a awm dawn loh avangin Serthlum ruai neih kan tum chu neithei a kan in ngai lova, Programme-a lo lang pawh Cancel nise kan ti. Amaherawh chu kan khuallian VIP te chu pek (Present) theih hram nise a buaipui turin OB ten lo ngaihtuah se a pek zat tur pawh lo ruahman se kan ti.

2. Chhawnghnawh neih turah hian Organising in Artui kan tum dawn nge Mipui in an intum dawn? : Hun rei tak kan sawiho hnuah Artui chu Organising-in lei ila, A lei leh chhum buaipui chu Refreshment-ten lo buaipui rawh se kan ti.

3. Centenary rawn hmangtu turte hi District Headquarters tal a lokal turte hi kalman tumsak thei a ni em? : Organising Committee hming chuan kal man (Motor hman man) tumsak thei ah kan in ngailo.

4. Logo leh Lung Design tute leh Hla phuah lawmman dawngtu te hi chawimawina Certificate pek tha kan ti em? : Lawmman kanlo siam sak tawh avangin a hranga Certificate pek chu tih loh mai nise kan ti.

5. Mihmingthate Chawimawi (PU C.Lallunghnema, President ELKIP rawtna) :
Mi hmingthate chawimawi tih hi vawi 2 lai kanlo sawi tawh chu Pu C.Lallunghnema President ELKIP & Chairman Centenary Committee Aizawl atangin ziakin alo lut leh a, sawihona kan neih leh a.
Centenary Celebration Committee hming hian neih nise kan ti a, OP S/C ten Mihmingthate chawimawinaah hian hma thuitak in anlo lak tawh avangin Organising Committee hian ngenna siam in, hmala tur kan nih chuan in rawntlang chunga hmalak nise kan ti. He mihmingthate chawimawina neih turah hian Tehfung thatak siam ni se, Board siam nghal tha kan ti a, chung atana hruaitu te chu :
Chairman - Pu C.Lalbiaktluanga
Secretary - Pu C.Sawidawla
Members - Pu B.Lalrinpuia
Pu B.Thantluanga
Pu H.Zaihlira
te ruat an ni. Hun a tam tawhloh avangin a rangthei ang bera hmalak nise, Committee member lakbelh pawh a tul anga lakbelh mai nise kan ti.
6. Souvenir Copy 500 nise tih chu Copy 1000 tal a siam nise. (Souvenir Sub-Committee) : Souvenir Copy 500 siam nise kanlo tih tawh chu a tlem tham deuh a an hriat avanga copy 1000 tal siam nise tih Sub-Committee ten an rawn thlen chu, a thu thehlut tute an awmloh avangin belh an duhna chhan engmah hriat theih kan neilo a, chuvangin copy 1000 kan siam hian hralh theih loh a a chuan teuh dawn avangin thu tlukna kan neih tawhsa copy 500-in siam nise kan ti.

7. MHIP thu: MHIP ten Ribbon Dance atan Rs 4000/- Ribbon leina tur an rawn dil chu Cultural incharge ten an senso turah kêp dan lo ngaihtuah se kan ti a. Cultural Sub-Committee ah lo dil maise kan ti.

8. Khuallian : Kan Khuallian atana kan sawmte lo dawngsawng tu turte ruat tha kan ti em? tih chu BDO leh V/C ten Receiption Committee hoin an kutah dah nise kan ti.

9. Lal Thlalak Tar : Kan Function neihna tur Hall chhungah hian kan Lalpa te nupa thlalak an Family ten rawn tumin tar phal a nih leh nih loh an rawn thlen chu kan Chawimawi tur ber a ni a, An senso an tum thei a nih chuan tar ngei nise kan ti.

Thursday, October 28, 2010

Kha zan kha...

Zan chu a rei thawkhat tawh aniang, thawm riva hriat pawh a awm tawh lo. Zan tah vei naupang a khat tawka tap leh thin te, ar lo khuang thliai thliai te, rannung hram chiah chiah bak thawm dang hriat tur a awm tawh lo. Thla a eng em em a, ka mutna zawn chiah a rawn chhun lehnghal a. Engin nge maw min mawlh ka muhil thei reng reng lo mai a, ka khumah chuan ka let ka let a. Ka suangtuahna ka kawm mai mai a, ka mut lah chuan chhuah zai a rel thei silo.

Chutia mu mengkar renga ka awm lai chuan thawm ka hria a. Mihring ke pen thawm a ni. Pen thawm chu a rawn hnai zel a, zawite in ka kawngkhar a rawn kik ta kauh kauh mai a. Ka inbengkang vat a. Zualko a ni thei ang em? Min mamawh thut an awm ang a, min rawn kaitho dawn em ni ang? Hetiang zan reha min rawn pantu chuan min mamawhna a nasa awm mang e tih ngaihtuah chungin ka tho a, kawngkhar ka va hawng a, ka phu zawk mai.

Kawngkhar bulah chuan ka hmangaih, kumkhua-a chendun pui tura ka thlan, ka duhlai, ka damchhan, ka nun tifamkimtu chu alo dingreng a. A hmel chu ka enchiang a, ni danga a hmel ang a pu lo tawp. Hlim hmel aiin lungngai hmel a pu a, a mittui a tling pam a, engemaw dik lo a awm a ni chiang. Engmah sawi lovin inchhungah ka kailut a, thutthlengah kan thu a.

Kei chuan “Sangpui, enga tinge tun ang zan rei tawhah min rawn pan? Eng nge dik lo awm ta? Eng thil nge thleng a?” tiin ka zawt a. Ani chu kun a, a ngawi reng bawk a, min chhang lo. Chu zawhna vek chu ka zawt nawn leh a, muangchangin a rawn hawichhuak a, a mittui rawn hnam tiam tiam chu ka hruk sak a. Zawite in “U Pui, pasal ka nei dawn!!” a rawn tichhuak sep a.

Ka nghing lawihin ka hria a, ka lum nghal pup pup a, ka awmdan pawh ka sawithiam lo. Min thawng takzet a ni. “Pasal i nei dawn amaw?” tiin ka zawt leh a, ani chuan ‘Aw’ tih nan a lu a bu nghauh a, a kun leh daih a. Amah chu ka en a, ‘Ava mak em! Hetiang hi kan chungah a thleng thei a ni maw??? Hmeichhe hmangaihna hi a hetiang hi alo ni maw? Inbumna rapthlak, phatsanna tenawm ava ni tehlul em’ ka ti rilru a. Kan hun kal tawh te ka ngaihtuah let a, min hmangaih ve hian ka hre thin...

Engah mah mi aia chungchuanna ka nei lem lova, lehkha ka zir lai pawhin thiamthei ka ni ngai lo. Kumtawpah eng tin tin emaw pawl sang zawkah ka inhlangkai ve thei tawk zel a. Inchhuanna tur ka nei tlem khawp. B.A. ka chhuah hlimin sawrkar department pakhata hnaruak awmah ka dil ve a, vanneih vang liau liuain ka tling ve hlauh mai a. Inchhung lum kalsanin ka eizawnna tur lam ka pan ta a ni.

Ka va awmna khua-ah chuan chhungte kan lo nei hauh lova, awm tantirh atangin mahnia awm nghal a ngai a, ka va buai thin em. Ei rawngbawl chu a awlsam, mahse chaw chhum tur buhfai lei a, thlei chawp te, tui chawi chawp te, purun thlengin ngaihtuah a ngai a, lu a hai duh fu thin. Chumi piah lamah ka pa min thurawn ‘Khawiah pawh awm la, Kohhran hi bel tlat ang che’ tih hi zawmin Kohhran lamah ka phak tawkin ka inhmang nghal a, KTP nen, ‘Valbuaia’ ka ni ta ringawt mai a ni.

Khawi hmunah pawh, khawpui a ni emaw, thingtlang a ni emaw, hmeichhia hian sawrkar hnathawk hi an hre thei riau a. Keipawh hming hma-a Tv. ka la dah miau avangin ka melh no vang ni lova min melh no tu ka tawng leh thin. Mahse kei pui roh hi heting lam hi ka’n hre lo khawp a, ka tleirawl laiin thiante dem belin ngaihzawng chu ka nei ve tawh a, mahse ka ngaihzawng khan ka ngaizawng a ni tih a hriat kher ka ring lo, chutiang vel chu ka ni. Ngaihdan nghet deuh ka nei a, nupui atana ka duh ngei lo chu ngaihzawng ka nei lovang tih hi. Midangah chuan a har maithei, kei chuan ka thei mai, mak pawh ka inti thin. Hmeltha tih chu nei ve bawk thin mah ila ngaihzawng kher kher hi chu ka nei ngai lo.

Ni a liam a, thla a ral a, kum a vei dawn meuh chuan ka tlangnel ve sawtin hmelhriat ka ngah ta hle mai a. Hun awla nula rimte chu nuam ka ti ve ta hle a. Chung ka nula rimte zingah chuan ka rilru la em em tu ka tawng ta. Amah chu ka chik thin a, a mizia ka zir thin. Belhchian alo dawl em em lehnghal a, hun reilote chhungin ka thinlungah hmun lian ber a chang ta reng a ni.

Chutia ka duhzawng ka hmu chu ka hlim khawp mai a, ka suangtuahna-ah in sang ka sa a, kan pahniha kan awm dan tur te ka suangtuah lawk a, kan hlim tur zia te, fa kan enkawl dan turte ka ngaihtuah a. Khawvel hi ka ta ni hian ka hre thin.
Amaherawhchu ka suangtuah ang ngawt alo ni hauh lo. Min duh ve a, min hmangaih ve ka lo ring ringawt kha ka tisual leh der a ni. Vawi tam tak ka hmangaih thu ka hrilh a, amah chauh chu khawvela ka duhzawng awmchhun anih thu te bakah ka thiante kaltlangin ka chhai a, mahse min chhang si lo. Ka bei a dawng a, ka thinrim a, keimaha chapona a rawn sosang a, ‘ani lo hi hmeichhia an tam em’ ka ti a, ngaihsak ka tum ta lo. Hlim awm taka lan ka tum a, mi zingah ka nui uar uar a, ka tawng zuah zuah a, mahse a ruk tak chuan ka ngaihven em em si. Mi zinga ka hmuhin a awmdan ka thlir a, ka mitsir reng a, a mizia leh nunphung a danglam si lo.

Ka ngaihtuah a, a chhan ka hre ta. Ka diklo a ni. Keima tan chauh ka rim a, ka ta anih theih nan ka hmangaih a, a ta ka nih ve theih nan ka lo hmangaih miah lo. Val hi ka tlawm ta. Hmeichhe nunnem, zaidam leh ngilnei ber chuan he ka thinlung chapo tak hi min tidanglam a, ka nun min kawihhersak ta a ni. Tichuan alam hawiin bul ka tan tha leh a, min chhang ta.

Aw...khami tuma a thusawi te kha. Ka hriat hma daihin ani chuan min lo hre tawh a, min hriat tirh atangin ami duhzawng tak ka ni lehnghal. Ka chik ang tho khan min lo chik ve a, min lo hmangaih a, hmeichhia anih vangin a tilang ngam lo mai alo nia, ka chhai tantirh laia min chhan duh lohna chhan pawh min fiah a duh vang lek alo ni!!! Hmeichhia tak hi chu aw.

Kan hlim tih bak sawi vak ngaihna ka hre lo. Khawvelah hian piang vannei ber thlang dawn ila, keimah hi ka inthlang ngei ang. Hlim takin hun kan hmang a, sual lam kawng zawh kan tum lova, midang mitmei ven ngai kan ti hek lo.

Tum khat chu an lova feh a rawt mauh mai a, phur takin ka zui a. Feh kawngah chuan naupang te, nu leh pa te, nula leh tlangval te nen kan inzui diah diah a. Naupang ho chu lo thlen chak tawh niawm fahrain an tlan puat puat a, an au chel chul a. Nu leh pa an ti ti a, nula leh tlangval fiamthu thawh an nui leh ham ham thin bawk. Ning hmel leh peihlo hmel pu an awm lova, an hlim hmelin lungkham reng an nei lo emaw tih mai tur a ni. Chungho bula awm chu a nuam a, thla a muang thin.

Lo kan thleng a, thlam kan thleng ta. Khaw khatin kum khat atana an bawh a ni bawk a; a zau hle mai. Mual tin deuhtawh-ah thlam a ding a, an neih bak ram chu a hring dup a. Buh a tulzum tawh a, thli a rawn thaw a, buh kung te chu a chhem nghing dual dual a. Chunglam boruak chu a thiang nuam em em a, boruakah chuan vamur te, phengphehlep te, daidep te an leng sep sep a. Thlam bula pangpar chu khuain an bawm a, an vir sek a. Thlam atang chuan mihring siamchawp nilo leilung mawina ka thlir vang vang a, hah a dam sawng sawng mai.

“A mawi tiraw!”

“Nia, a mawi khawp mai. Mahse heng zawng zawng hi i mawina belchhahtu mai an ni”
Min sik vak a, a zak leh lai deuh si chu a sen ap ap a, tawng ngaihna a hre lova, a nui sen sen a, a hmel chu ka en a, ka en nawn leh thin a, ava mawi chuang tehlul em.

Lovah chuan chawhmeh la tur chauha kal kan ni bawk a, kan hmanhmawh tehchiam lo. Thlamah chuan rei mawi tawk kan chawl a. Kan ti ti a.

“Sangpui, in buh vuak hun chu min sawm ve ang che aw”

“Lutuk tlat, nang i tel loh ten kan kim nang, mahse i vaw ve thiam dawn mi?”

“Thiam lo” ka ti a, ka thiam lo tak tak. Mi sawi chu ka hre tawh thin a, mahse buh vuakna-ah ka la tel ngai lo. Eng tin nge an vuak thin pawh ka hre lo. “Ti hian buh hi favahin kan at ang a, kan tel khawm ang a, chu chu hruiah kan pu khawm ang a, kan vaw dawn alawm”

“Eng nge hruih chu?”

A nui a, “I hre lo tak tak maw?”

“Hre lo tak tak, buh vuakna ah ka la tel ngai lo”

“Hruih chu buh vuakna tura lei laihzawl a ni. Hmun thenkhatah chuan buh hi an par lak a, an chil thin, mahse keini lam chuan par lak lovin a vuakin kan vaw thin a”

School-ah buh vuak dan kan zir thin tih ka hrechhuak a, mahse ka la mithhla thiam chuang lo.

“Nakinah i rawn feh ang a, i hrethiama mai ang, chawlh i nei thei ang em?” “Nei thei ang, kan hna hi kan tul lutuk ngai lova” “I hah ngawt ang, ila ti thang si lova” “I kiangah ka chauh theih pawh ka ring lo”

“A, kan rei lutuk ang, chawhmeh la thuai thuai ila, kan haw leh thuai dawn nia” a ti a, a em a phur a, a chhuak nghal a, ka zui vat a.

Chawhmeh chu kan la ngah thuai a, kan haw ta a. Anin em a phur a, keiin ipte pui puar luah in chawhmeh ka ak a, kan inchhawm haw hnak hnak a.

In ka thleng chu kan thenawm tleirawlin Liante-in min lo hmu a, inchhungah min zui lut a. “U Pui, vawiin chu nuam awm bik, in pahnih chauhin in feh a. U Sangpuii hi kan venga nula fel ber ania, i vannei dawn hle mai, mo puan ka la ve ang aw, engtikah nge tih huk a awm ang?” a ti chul a. Kei chuan, “Mo puan maw? I fel viau chuan ka phal mai thei, thingpui min han siam phawt mai teh”

Liantei chuan, “U Sangpuii te inah i in nange? Khawi ka lo siam ang, eng nge min hawn? Fanghma min hawn em?” a ti a. Liantei hi tleirawl uaih e ti lo chuan a rilru ala naupang a, naupang chhe en in, farnu anga ka neih a ni a, ani pawhin pianpui unau ang chiahin min en thin.

Liantei min zawhna chu ka ngaihtuah zui a. Sangpuii nen hian inneih hun tur kan la sawi dun miah lo tih ka hrehchhuak nghal a. Pasala min nei ngei tur chuan a intiam a, mahse inneih hun tur kan la sawidun lo. Vawikhat sawi ka tum a, ‘A la hma em mai’ ti ringawtin min chhang a, ka sawizui ta lo a ni.

Chumi zanah chuan ka dan pangngai bawkin an inah ka leng leh a. Sangpuii hi thenrual kawm thiam tak, tupawh mai hi hi nui sang chunga be thei reng anih avangin midang leng an lo awm ve nual a. Kan inngaizawng tih hre mahse len thulh phah nan an hmang lova, keiin midang lengve ka ngaimawh ngai bawk lo. Chumi zan pawh chuan hlim takin tlangval dangte nen kan inkawm a, an ti ti mam mam a.

Kei chu thil engemaw sawi duh ka neih avangin midang haw rual pawha haw duh lovin ka hnufual a. Midang an haw vek hnu chuan ka thut hnaih a, inneih hun tur ka sawipui ta a ni.

“Sangpui, i hriat angin mi zawng zawng hian kan inngaizawng a ni tih hi an hre vek tawh a, min neltu deuh phei chuan ‘engtikah nge tih huk a awm dawn?’ tiin fiamthu in min zawt fo mai a. Tunah innei ang ka tihna ni lovin awmdun hun tur hi chu kan ngaihtuah tan a hun tawh lo maw?” tiin ka zawt a.

“Ka lo ngaihtuah mek asin. Theih chu nise inneih thuai hi ka duh tawh a, mahse...”
“Eng nge mahse? Kan inhmangaih a, kan induh tawn a, a bak eng nge ngai?”
“Kan chhungkua hi, ka nu leh pa ka kalsan in engtin nge an awm ang?”
“Pathian a awm alawm” ka tisam et a.

“Chutiang ngawt a ni thei hleinem, a hring a hranin Pathian hian ka nu leh pa te hi a rawn pui awm si lova”

“Min hmangaih em?”

“Vawi engzah nge ka hmangaih thu che hi hrilh nawn i ngaih dawn le? Ka hmangaih che”
“Min nei duh tak tak em?” ka ti leh tawng a

“Duh e, ka duh, i nupui nih hi ka thlakhlelh ber a ni”

“Harsatna i sawi reng si a?”

“Ka harsatna chu min hriatthiampui lo ami?”

“Ka hrethiam lutuk che lawm. Ih maw, lo innei ta ila, i nu leh i pa hi i thlauhthla dawn chuang hleinem. I nu leh pa an nih angin ka tan pawh ka nu leh pa an ni ve dawn tho asin”

A ngawi reng a, a inngaihtuah muk hmel hle a. Reivak lo kan ngawih hnu chuan
“Palai rawn tir la”

Chu thu ka hria chu ‘Halleluiah’ lo chauh a ni. Ka lawm bawk si, mak ka ti bawk si, awih lo dawn ila, ama tawngkam ngei a ni bawk si.

“I ti tak tak em?” ka ti ringawt a.

“Ti tak tak e” a nui seih a.

Kha zan tluka zan hlimawm kha ka la tawng lo. Thu tam tak kan sawi a, kan nui a. Zan rei a, haw ve zai ka rel ta a.

In ka thleng chu ka chhungte lehkhathawn tur ka ziak nghal a. Nupui neih ka tum thu te, a rang thei ang bera palai kal tir tura ngenna te ka ziak a. Ka lehkha ka chhungten an hmuh hun chuan mak an ti dawn mang e. Hun rei tak ka awmbosan hnu hian vawi khat chiah lehkha ka la thawn a, chu pawh ka bungrua ka theihnghilh vanga min rawn thawn tura chahna a ni.

Lehkhathawn ka ziak zo chu ka thaw huai a, ka zang huihin ka hria a, mi hmuh lohvah ka nui vur vur reng mai a. Ka mu a, mut a chhuak mawlh lo.
Chawlhkar thum vel a ral hnu chuan ka chhungte hnen atangin lehkhathawn ka dawng ta a, ka phurzia mai chu!! In ka thleng a, lehkha chu phur takin ka hawng a, ka chhiar ta a. Mahse lehkhathawn ka chhiar zo chu ka phurna zawng zawng a reh nghal vek. Ka beisei dan chuan inneih chungchang vel an rawn sawi ka ring a, mahse chutiang lam hawi reng reng inziak ta lo chuan. Ka pi a nat thut avangin a rang thei ang bera haw tura min chahna a lo ni.

Lawmna lampang tur emaw tih laia chutiang lehkha ka hmu chu ka lunghnur hle a. Ka lehkha thawn kha an hmu ve ngei awm si a, tinge engmah an rawn sawi loh? A chhan tur ka ngaihtuah a, ka ngaihtuah chhuak zo lo. Lehlamah ka pi ka ngaihtuah a, a tu hmuh hmasak ber ka nih avangin min duat em em a. Ei tur tuihnai tinreng min hluitu, ka nu ten min hauh chang pawha min chhan thintu niin, naupangte ka nih lai atanga a bula riak char char ka ni a. Ka awm loh hnu hian min ngai em em a, keipawn ka chhungte ai mahin ka ngai zawk thin.

Mahse tinge ka lehkha kha min chhan loh? Chu bawk chu ka ngaihtuah leh thin. Ka lung a awi chiah lo a ni. A tukah chuan Sangpuii ka hmu a, ka pi damloh thu te, haw thut ka tum thu te ka hrilh a. Ani chuan min lo hrethiam hle a, tichuan ka pianna leh seilenna lam panin ka haw ta a.

Kan in ka thleng chu inleng an lo awm liai liai a. Ka pi chu alo na viau a, insil pawh insil hmasa lovin ka pi khum lam ka pan nghal a. A lo dang bei a, a cher em em bawk a, hahdam hmel takin alo muhil siai sia a. Kaihthawh a, ka thlen thu hrilh ka chak viau rualin ka nu’n kaihthawh a phal tlat loh avangin intifai turin ka chhuahsan leh ta a ni.

Ka pi chuan rei min dampui ta lo, ka haw atanga ni hnih hnu lekah min liamsan ta a. Ka tuarthiam lo thelh a. Sangpuiin ral khat atangin min hnemna thu, sei tak min rawn thawn a, chu chuan min hnem em a, ka mualpho lo mai a ni.

Ka pi boral atanga kar hnih vel a ral a. Tuk khat chu tukthuan kan ei laiin ka chhungte hnenah nupui neih ve tawh ka duh thu ka hrilh ta phawng mai a. (Hmana lehkha ka thawn kha an lo hmu miah lo alo ni) Nula lampang ngaihven miah lo turah min ngaih vangin mak hi an ti khawp mai a, ka pa chuan nui vur vur pahin, “I nu hi hmelah a tluk ang em?” an ti mai chu(h) ka nu tih loh chu kan nui fai vek.

Ka chhungte chuan min phurpui hle mai a. A rang thei ang bera inneih kan duh thu ka sawi a. Ka pa chuan, “Bawiha, hei i pi ka sun hlim hlawl a ni a, i duh ang pawhin kan hmanhmawh thei dawn lo anih hi. Thla thum tal han ral leh sela, palai tirh zai te chu kan rel ve dawn ni” tiin min chhang a. Ka lungawi tawk hle mai. Tichuan ka leave lak a zo a, ka hnathawhna lam pan chuan ka kal leh ta a.

Sangpuii chuan min lo ngai tawh hle mai a. Ka thlen zana ka leng chu min ngaih tawh thu te, ka pi thihna-a min tawrhpui thu te a sawi liam liam a. Keichuan min hnemna thu min thawn vang chauha tuar thiam ka nihzia te ka hrilh a, kan va hlim dun em!

Tichuan ni a ral a, thla thum lai a ral leh hnu chuan Sangpuii te chuan inleng an nei ta a. A tirah chuan a nu leh pa chu an harsa hmel viau a, mahse Sangpuii an han rawn hnu chuan engkim mai chu a awlsam ta thluam mai a. A hun leh ni tur, inneihna hmun tur nen a fel ta thlup mai a ni.

Thingtlang khaw lian lo tih takah thu a thang chak em em mai a. Palai kan tirh thu te chu kar lovah khawchhung a khat nghal a. Mite chuan min lawmpui a, ‘Min sawm ve ngei ang che u’ tih chu tawngkam kan dawn zin pawl tak a ni. Ka ngaihtuah thin a, Sangpuii te khua, a chengte felzia leh rilru zauzia ka chhut thin a. Kei akar, mikhual lehnghal, khawtual mi ang chiahin min en a, min duhsak a, ka awmtirh ata mitmei kawi min hmuh tu hmel ka la hmu miah lo hi mak ka ti thin.

....“U Pui, i va ngawi rei ve?”

Ka suangtuahna atang chuan ka harh zawk a, Sangpuii chu ka thlir nawn leh a. ‘A lo va mak ngai em, hmeichhe hmangaihna hi hetiang leka derdep hi alo ni ngai a ni maw? Mi nunnem leh zaidam, mi pawisawi ngai lo emaw ka tih hi mi tenawm ber alo ni maw?’ ka ti rilru a.

“Min lo bum chiang kher mai” ka tichhuak thei tawk a.

Ani chu a ngawi mai. A rawn kal tantirha a lungngai hmel kha hmuh tur a awm tawh lo. Ni danga a hmel pangngai put ang tho a pu leh tawh a, a duhawm chiang a ni. Mahse ka thinlungah chuan amah huatna chu a let but but a, Ngaihno bei lo zet hian “Hetiang tak hian i thinlung hi alo tenawm ang tih ka lo hre lo a ni” ka ti leh a. Inthiamlo hmel pawh ala pu ta chuang lo.

Ka thinrimna chu ka pai thei ta ngang lova, “I la nui vel amaw? Min nuihzat elaw? Mi tenawm ber, bumhmang i nih hi. Eng rilru pu a lo kal nge maw i nih le? Ka vuak chhuah hma ...”

“U Pui, chutiang rilru ka pu lo, a ni thei lo” a rawn tichhuak a. Hlim hmel aiin hlauthawng hmel a pu a, kan inen a.

“Hmm, i pasal tur hnenah chuan kal vat rawh. Ka hmu tuitang tawh lo che, chhuak rawh, tunah hian chhuak nghal rawh” ka ti tuar tuar a. A ding a, a mittui chu a rawn hnam leh a.

“I la tap ngam elaw, tenawm lutuk” ka tihkhum leh a, min en ngam ta lo.

“U Pui, ka kal ang, mahse ka kal hma in thil awmzia hi han ngaihtuah chiang teh”

“Eng nge ngaihtuah chian ngai awm? Kal rawh, kal thuai rawh” ka ti leh a.

“U Pui, pasal ka neih tur thu te chu i hriat ve vek kha...” tiin min chhang leh a, kei chuan “Eng a? Ka hria amaw?” Aw tih nan a lu a bu leh nghat a.

Ka suangtuahna chu a vak vel ruai ruai a, ka hrethiam ta, ka hrethiam ta. Kei hi, keimah ngei mai hi a pasal tur chu ka ni. Ka va mawl em! Ka ngaihtuahna alo va tlem em.

Ka tawngkam mawilo tak vang chuan hrehawm ka ti hle a, inthiamlo em em chunga ama lam ka hawi leh chuan alo nui sen sen a.

Lungdar




Lungdar thlalak hi han thlir ve teh lemmm...


Centenary Lung Chher mek a ni...



Tlang dil




Leilet



Blanket su a inhlawh laiin tihian an lo in pose vellll

Wednesday, October 27, 2010

Mizo tawng

Biak In-a kan tawngkam hman hi...Tantu sawmna tawngkam :
Inkhawm hruaitu thenkhatin hruaitu hi ‘Min tansaktu’ tiin an puang a, an sawi fo thin. Thuhriltu chu Thu min hrilsaktu tiin an sawi leh chuang si lo. Min tansaktu tih hian tantu dinhmun a tipawnlang. Thenkhatin tantu kan sawmin ‘Tantu inbuatsaihna ilo ngaithla ang u’ an ti a, hei hian mi thil ti tur lo ral thlir a ti ang a, hman loh a tha. Thenkhat thung chuan ‘Kan tantu ilo sawm ang u’ an ti a, hei pawh hi a dik chuang lo. Kan tantu a ni lova, Pathian Biak Inkhawm tantu a ni. Chuvangin ‘Tantu i sawm ang u’ ‘Tantu ilo sawm ang u’ ‘Kan Inkhawm tantu ilo sawm ang’ tih mai a tha.

Thuhriltu sawmna tawngkam hman dan :
Chairman-in thuhriltu a sawm dawn a, ‘Tunah kan thuchah sawitu ilo sawm ang u’ tih hi a dik tawk lo. Thuhriltu tumahin kan thuchah pulpit-ah an sawi ngai lo. Kan thuchah sawi ngaithla turin Kohhran member tumah Biak Inah an lo kal na hek lo. Pathian thuchah / thuhril ngaithla a, Pathian be turin an rawn kal khawm a ni tih hriain ‘Thuhriltu ilo sawm ang u’ emaw ‘Pathian thuchah sawi turin...ilo sawm ang u’ emaw tih mai tur a ni. Hun neitu ilo sawm ang u tih pawh hi a dik tawk lo. A chhan chu hun neitu leh vawngtu chu Pathian anih avangin.
Tin, thuhriltu sawm nan te, mutchhuak tih reh nan te, mawngkham tih reh nan leh ban nan te hla thlan tur a ni lova, Pathian fak leh chawimawi nan te, Pathian biak nan te thlan tur a ni.

Nuih hi...

Man nei si lovin a siamchhuah a tam a.

A petu tan hekna thlen si lovin a dawngtu a tihausa a.

A lo lan chhung a reiloh tehlul nen dam chhunga hriatreng a hlawh thei a.

A tel lova khawsa thei khawpa hausa tumah an awm lova, pe chhuak theilo khawpa rethei tumah an awm hek lo.

In lamah hlimna a siam a, sumdawnna-ah thianthatna a thlen a, thian nihna nemnghettu a ni.

Chaute tan chawlhna a ni a, thinlung nguite tan lawmna eng a ni a, buaina tihreh nana khuanu kutchhuak a ni.

Mahse he thil hi pekchhuah anih hma loh chuan tangkaina nei lo, lei theih si loh, dil chhuah theih si loh, hawhchawp theih si loh leh rukbo theih loh a ni.


He thu hi keima ziak ni lovin lehkhabu ka chhiar atanga ka lak a ni a. A ziaktu in min lo hrethiam se, he thu ka lakna lehkhabu hi ka hrechhuak zo tawh lo tlat.

LUNGDAR KHAW CHANCHIN

Upa Kawlkhuma
East Lungdar
(1991-1996)

Bung 1-na

Lungdar tlangah hian kum 1867 velah Vuttaia a kai a.Vuttaia (“Vuta”) hming pum hi ‘Lalthangvuta’ a ni. Kum 5 vel a awm hnuah Hmar lamah a pem phei a, ‘Puilo’ hmunah awmhmun a khuar a. Vuta Lungdar hmuna a awm lai chuan “sang-khua” an niin an sawi. Tuna “Lalruni-tui zawl”-ah khian a Upa Thirdeng Rolenga ‘sangal khawng hrangin’ a awmtir a.
Chutia Vuta insawn hnu chuan Lungdar tlang chu a ruak ta reng a. Vuta fapa, Kairuma, Biate khua-ah a lal a, Biate-ah chuan 1901–1906 a awm a. A hmain Kairuma chu Lailenah kum 4 (1891-1894) a awm a. Lailen atangin Tlaikuang (khawbung ram)-ah vailian hlauvin a kai chho va. Tlaikuangah chuan kum khat (1895) chauh an awm hman a. Tlaikuanga an awm lai chuan Dec.25, 1895(Krismas ni tak)-in vailianin an hal darh a. Chuta darh ho chu Chawrah te, Chhingzawlah te, Phuihnamah te, Hlaitlangah te, Hmunte-ah te an awm hlawm a. Hmunte-ah chuan Lal hovin kum khat an awm a. Hmunte-a a awm lai chuan Kairuma chu vaiin an man ta a, thla ruk an tantir a. Aizawla a tang lo chhuak chu 1901-ah Biate-ah an kai chho ta a ni. A khaw neih dan hetiang a ni:-
Tlangpui In 150 (za leh sawmnga)
Sialhawk “ 500 (zanga)
Khawhai “ 500 (zanga) 1879 – 1888
Karmual “ 400 (zali) 1889 – 1890
Lailen “ 500 (zanga) 1891 – 1894
Tlaikuang “ 700 (zasarih) 1895
Hmunte “ 600 (zaruk) 1896 – 1900
1st Biate(Hmunchung)“ 600 (zathum sawmnga) 1900 – 1906
Ralvawng “ 300 (zathum) 1907 – 1909
2nd Biate “ 180 (za sawmriat) 1910 – tun thleng

(Tlaikuanga a awm laiin 1895, December ni 25-ah vaiin an hal a, chumia an tlandarh chu Hmunte-ah kum 5 an awm a. Vaiin an man a. Thla 6 hnuah an chhuah a. Biate-ah an kai ta a ni)

Biate-ah chuan kum 7 (1901-1906) an awm a. Kum 1904-ah chuan Sikul zirtirtu Pu Chawngdawla an nei a. Sikul an neih tan kum a ni. Kum 1907-ah chuan Ralvawngah an kai a. Ralvawnga an awm lai chuan zirtirtu Khawliantlira (Tlira) an nei a. Nula a ngaih avangin Mission-in a zirtirtu nihna an ban a. Champhai lamah Hmunhmeltha-ah a pem a. Chutah chuan Kohhran pawl dang,”Tlira pawl” an tih tak hi, a din ta a ni. Ralvawnga an awm lai hian Tlanglam zai an uar em em a, tlangval rualin Kamis ban puar lian (keldawi tiat) an ha a, an lamin an han phar rual thup thup mai chu a mawiin a ropui an ti hle thin a. Tun hnu pawh hian an sawi fo thin.
Ralvawng atang chuan Biate-ah (1910-ah) an inbawk leh ta a. Chumi kum (1910-ah) chuan Lungdar Lalpa, Thangburha, chu Lailenah Melveng-ho zingah a pa, Kairuma chuan a indantir a. Arsi mual an nei a. Lailenah chuan In 30 zet chauhvin an awm a.

Kum khat a awm hnuah Vuta hmun hlui Lungdar tlangah chuan kum 1911-ah an kai phei ta a ni. Hemi kum atang hian Lal Thangburha, Kairuma (Biate Lal) fapa, chu khaw hrang nghet neiin a awm ve ta a ni. Lailen atanga Lungdar an kai phei kum (1911) hian daivel zawng zawng hi Lovah an theh a. Kahzau tlang lam phei hi an bawh thui deuh ber a. Pu Thangzova pu, Pu Sangkhirha chuan Lailena mite lo phei hmain Biate atangin In a lo zuk sa a, a luah hmasa ber a. Lungdar tlanga Thangburha khawdinah chuan In ding hmasa ber a ni. Pu Sangkhirha fapa, Pu Thatvela chu Lal Upate zingah pawh a khawdintu nih a phu hle a ni.

Lal leh Upate chuan dan naranin zan lamah ro an rel ngai lova. Zing thawh hlimah Lalin a upate a ko khawm a. Chutianga an inkhawm kimah chuan thubuai neitute chuan tawngkain an thu an sawi a. Lal leh Upate chuan thu chungin ngun takin an lo ngaithla a. A inkhingaten an sawi zawh hnuah Upaten zawh fiah ngai an tihte an zawt fiah a; chumi hnuah an thu rem nghal mai lovin an thinur a dai deuh tawh ang tih hnuah an ngaihtuah a, a dik zawk an tih angin an rem ta thin a ni. Tin, zing rilru fim laia rel hi ngaihtuahna a thiang bik a; khawtlang thil tul dangah pawh ngaihtuahna a ding duh deuh a ni. Heti anga rorelna hi uluk taka rel a nih thin avangin Lungdar khuate hian rorelna sang zawkah sawi (appeal) an ching lo va. Chuvang chuan Sorkarin Lungdar Lal, Pu Thangburha chu rorel thiam ni a ngaiin kum 1938 February-ah khan Assam Governor Sir Robert Reid chuan Mizo Lal 10 (sawm) zinga thlan chhuah-a tel ve-in Tangkapui (medal) mawi tak a pe a ni.

An kai kum (1911) hian daivel kual chhuakin lo an nei a. Chumi kuma an lo neih hmasak a nih avangin ‘Phunga lo tui’ tih te, ‘Lianngaia tulzawl’ tihte, ‘Papuia lotui’ tih (tuna ‘Darnam’) te, ‘Hrangchhuma lo tui’ (tuna ‘Cement’) tihte hi an lo pu ta a ni.
Mautam kum a ni a. Kan Lalpa Thangburhan a lehkhabu-a a ziah danin “June thlaah Thangnang a lo kai tan a, sazu-in buh a sehin a ninhlei tan tawh” a ti a. Hemi kum (1911) hian Sazu-in buh a seh zawh avangin a kum leh (1912)-ah chuan tam a lo ni ta a. Sawrkar sum Rs.950/- lai an puk a ni. Mautam kum tak, sazu-in buh a seh zawh kum hi chu a hma kum (1910)-a buhthar kha an la ei avangin an la tam lo va. Sazu-in a seh zawhsak avangin 1912 chuan buh eitur nei lovin an tam ta a ni. Mahse, 1912 hian buh a lo hlawk-in a lo tam ta a. Chuvangin upate chuan “Mautam Vur kum” tiin an sawi thin a ni.
Kum 1911 (Lungdar kai tirh) atanga Lungdar Lal rorelpuitu (Upate) chu hengte hi an ni:-
1. Thatvela (Upa)
2. Darthianga (Thirdeng)
3. Laltuvela (Upa)
4. Dawngliana (Khawchhiar)
5. Thankhuma (Upa)
6. Chhunthangvunga
7. Kaithianga
8. Lalbiaka (Upa)
9. Chalchhuna
10.Thangchhunga (Khawchhiar-te)
11.Chhunruma (Puithiam) Pawihlama thlaktu
12.Selluaia (Tlangau) Khuangphunga thlaktu
Number 1-8 te hi a hah zual bikte an ni a. Thupui harsa zual tak takah chuan henghote hi an pun ve thin:-
(1) Sangkhirha (2) Chawngthura (Sadawt)
(3) Papuia (Lal thian) (4) Laltawka
(5) Thangchhingpuia (6) Mangdawta (Kaithianga pa)

Kum 1946 April thlaah Pu Thangburha Lungdar lal a thih avangin a fapa Liansailovan a pa aiawhin lalna chu a chang ta a. Khawvel Indopui II hnuah chuan India ram pawh British Sawrkar awpna hnuai atangin Independence a hmu ta a. Chuvang chuan rorelna inthlak danglamna chuan Mizoram pawh lal rorelna chu nasa takin a tidanglam ta a. Politics a lo chhuak a, Mizo Union pawl lo dingin lalte lalna dan chu tihdanglam tur a ni tiin District Council siam tumin an bei ta a. District Council din hmain lalte lal dan pangngaia khawtlang rorelna chu la kal zel rih tur a ni a. Chuvangin Pu Liansailova chuan a rorelpui turin Upate a ruat thar ta a. Chungte chu :-
(1) Thankhuma (2) Lalbiaka
(3) Thangbuta (Mistiri) (4) Kawlhauva
(5) Vanlalliana (6) B. Siamliana (Chura)
(7) Chhingkawia (8) Hawngkawia
(9) Thangtawia
te hi an ni.

Pu Liansailova hi lehkhathiam a nih avangin Shillong lamah sorkar Secretariat-ah hna a thawk a. Rorelna chu Village Council-in a thlak fel hma zawng chuan a nau Lalthuama’n an upate nen an lo dawmzui a. Kum 1954-ah Village Council thlan a nih tak hnuah lalte chu ban fel an ni ta a. Compensation tlemte hmuin an chawlhsan ta a. Lalten thuneihna an chelh lai kum 1948 atangin lo neih dan hi nambar pawtin thlan a ni thin tawh a ni. Hemi hmalam chuan lal leh upaten duh an thlang hmasa thin a ni.

Total Pageviews